Husarz wędrowny - Anax ephippiger

Zbiorniki

Fot. 1 Żwirownia Ostrowitko 27 maja 2019. To tutaj spotkałem po raz pierwszy A. ephippiger. Zachowanie samca husarza wędrownego jest podobne do zachowań samców A. affinis z tą różnicą, że lot odbywają na wysokości od 50-100 cm od lustra wody. Nie zawisają, jedynie zwalniają i wypatrują. Natomiast samica pojawia się nad miejscem patrolowanym przez samca na wysokości 4-5 metrów i zatacza w powolnym locie koło. Gdy samiec ją dojrzy natychmiast wzbija się ku niej, chwyta i para zamyka w locie „serduszko” odlatując w dogodne miejsce.

W sierpniu woda wyschła.

Fot. 2 Żwirownia Skoki. W dniu 1 czerwca 2019 spotkaliśmy tutaj jednego samca husarza wędrownego.

Fot. 3. 2 czerwca 2019 - Jezioro Rakutowskie. Obserwowaliśmy co najmniej 35 par i kilkanaście terytorialnych lub żerujących samców.

Fot. 4. 24 czerwca 2019 Jezioro Rakutowskie - resztki wody w miejscach, gdzie husarze wędrowne (Anax ephippiger) składały jaja. Cztery dni wcześniej widoczna część jeziora była wypełniona jeszcze cienką warstwą wody.

Fot. 5. Stawy hodowlane w pobliżu miejscowości Koszelewy. Zbiorniki pod koniec października są osuszane, bronowane i wapnowane, stąd innych ważek nad tymi dwoma zbiornikami prawie nie ma. Dopiero wczesną wiosną, kiedy nie ma już przymrozków są nawożone i napełniane wodą oraz wpuszczane są ryby. Jeżeli pałka lub inna roślinność się zbyt mocno rozrośnie to jest koszona. Zbiorniki te nie są zarośnięte. W strefie brzegowej są niewielkie pasy o maksymalnej szerokości 1 metra porośnięte pałką wąskolistną i to w dość dużych odstępach - naprzemiennie z wolną przestrzenią. Zbiorniki są głębokie na maksymalnie 1-1,2 m.

To jest pierwsza obserwacja przeobrażeń w Europie w stawach hodowlanych zasiedlonych rybami, które choć małe do 15 cm, to jednak są to karpie, które żerując „przetrząsają” dno. Jest to pierwsze (najwcześniejsze w 2019 r.) stwierdzenie przeobrażeń, udokumentowane zebraniem po raz pierwszy wylinek A. ephippiger w Polsce. Zebraliśmy łącznie 32 wylinki: 18 samic i 14 samców.

Samce

2019-05-27 11:34:12 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - samiec spotkany na żwirowni Ostrowitko.

2019-06-02 10:13:02 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - terytorialny samiec.

2019-06-02 10:14:01 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - terytorialny samiec poszukiwał samicy. Leciał 12-15 cm nad lustrem wody jeziora Rakutowskiego.

2019-06-02 10:15:52 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - samiec - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 12:13:03 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - terytorialny samiec - jezioro Rakutowskie.

Samice

2019-08-11 08:52:39 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - teneralna samica nad stawem hodowlanym.

2019-08-11 08:54:45 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - ta sama samica, co na poprzednim zdjęciu sfrunęła na niskie rośliny rosnące na brzegu i tu pozostała dogrzewając się. Jak widać prawe tylne skrzydło jest zdeformowane.

2019-08-11 08:24:49 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica siedząca nisko, tuż nad ziemią. Jest już bardziej wybarwiona, ciemniejsza. Prawe, tylne skrzydło jest zdeformowane.

2019-08-11 08:36:48 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica po drugim, dłuższym locie wzleciała na liściaste drzewo. Większość osobników tej ważki tak postępowała.

2019-08-11 08:52:01 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica siedząca nisko pośród roślinności łąkowej. Jak one to robią, aby podczepić się w takim zagęszczeniu?

2019-08-11 08:56:06 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica.

2019-08-11 10:44:47 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica po pierwszym locie wleciała i usiadła w trawach na brzegu zbiornika. Było to zaciszne i dobrze nasłonecznione miejsce. Jak one "wciskają" się w tak gęsto rosnące rośliny, trudno zaobserwować.

2019-08-11 11:59:50 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica wzleciała na liściaste drzewo.

2019-08-11 12:25:32 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica po pierwszym locie schowała się w niskiej roślinności rosnącej na brzegu.

2019-08-11 12:35:37 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica.

2019-08-11 12:37:44 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - ta sama juwenilna samica, co na poprzednim zdjęciu.

2019-08-11 12:43:47 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - ta sama juwenilna samica, co na poprzednim zdjęciu.

2019-08-11 12:43:47 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - fragment odwłoka, tej samej juwenilnej samicy z poprzedniego zdjęcia.

Wylinki

2019-08-15 08:55:39 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinki.

2019-08-15 08:58:10 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka.

2019-08-15 08:58:41 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka.

2019-08-15 10:12:39 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka.

2019-08-15 10:13:41 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - ta sama wylinka, co na poprzednim zdjęciu.

2019-08-11 09:06:20 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka samicy.

2019-08-11 10:05:06 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka.

2019-08-11 09:07:11 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - wylinka.

Zachowania rozrodcze

2019-06-02 11:30:08 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - samotna samica poszukuje dogodnego miejsca do złożenia jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-20 12:05:19 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - para w trakcie szukania dogodnego miejsca do złożenia jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 10:05:08 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 10:25:02 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 10:25:38 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie. U tej samicy na wierzchniej powierzchni 2 segmentu odwłoka pozostały niebieskie plamki rozdzielone na środku wzorem - jest to samica androchromatyczna.

2019-06-02 10:27:19 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 11:51:34 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - samotna samica w trakcie składania jaj.

2019-06-02 11:57:16 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj z bardzo zanurzoną samicą. Na lewym przednim skrzydle samca jest widoczny kuczman.

2019-06-02 10:22:52 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj.

2019-06-02 10:20:52 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie.

2019-06-02 11:58:46 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - tandem w trakcie składania jaj - jezioro Rakutowskie. U tego samca na skrzydle również jest widoczny kuczman.