Jak giną ważki?

            Ważki (Odonata) są drapieżnikami. Polują na owady, ale stają się ofiarami dużo mniejszych owadów np. mrówek, zwłaszcza w okresie teneralnym. Są wówczas bezbronne wobec napastników. Nawet dorosłe osobniki ważek są atakowane przez mrówki i są zmuszone opuścić miejsce pozostawiając im swoją zdobycz.  Podczas przeobrażenia także giną nie mogąc opuścić wylinki.  Bywa, że w okresie rozrodu samiec z pochwyconą samicą pada ofiarą drapieżnika, a samicy pozostaje po nim tylko odwłok.

Prezentujemy wyniki naszych obserwacji dokonanych w latach 2007 – 2022.             

2016-05-07 10:39:04 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - larwa, która się nie przeobrazi. Czy została uszkodzona jeszcze w środowisku wodnym i resztkami sił postanowiła uciec z niego, czy też została uszkodzona już po wyjściu z wody - ta zagadka nie zostanie rozwiązana.

2018-06-16 12:17:49 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - larwa wybrała zły moment i miejsce na przeobrażenie. Prawdopodobnie zbyt ciepło i nasłonecznione miejsce lub też inny czynnik był powodem, że nie wydostała się z wylinki. Tak pozostała.

2018-05-26 10:43:26 Żagnica sina (Aeshna cyanea) - larwa wybrała zły moment i miejsce na przeobrażenie. Podczas przeobrażenia ta ważka nie wydostała się z wylinki. Była skazana na zagładę.

2016-05-07 08:44:02 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - podczas przeobrażenia zaatakowały ją prawdopodobnie mrówki. Pozostało niewiele.

2011-06-09 6:57 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - larwa wybrała nieodpowiednie miejsce na przeobrażenie. Została zaatakowana przez mrówkę, która ją uszkodziła.

2011-06-09 6:59 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - ta sama ważka, co na poprzednim zdjęciu. Mrówka agresor wpadła w pułapkę, którą sama stworzyła. Została oblana płynem wypływającym z uszkodzonej ważki. Mrówka wraz z kroplą spadła na piasek - tak się uratowała, a szklarka zginęła.

2017-05-14 07:35:00 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - samiec podczas przeobrażenia został zaatakowany przez mrówkę. Prawdopodobnie mrówka przecięła zbiorniczek z limfą tuż u podstawy skrzydeł, stąd wyciekający płyn. Wcześniej musiała uszkodzić odnóże gdyż też jest widoczna kropla płynu.

2014-04-29 08:11:43 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - samiec, którego podczas przeobrażenia skutecznie zaatakowały mrówki. Skazany na zagładę.

2018-05-19 10:25:24 Żagnica ruda (Aeshna isoceles) - samiec. Tego samca pochwycił w locie husarz ciemny. Przysiadł z ofiarą, ale trafił w miejsce gdzie były mrówki, które zaatakowały obie ważki. Husarz ciemny uciekł pozostawiając zdobycz. Zajęły się nią mrówki.

2016-07-02 11:18:49 Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - androchromatyczna samica z pozostałością samca w postaci tylko odwłoka. Samiec zginął, a jego odwłok stał się dla samicy "uciążliwym" problemem. Samica dość dobrze radziła sobie w trakcie krótkich lotów.

2018-05-19 13:29:31 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - samicę z podpiętym odwłokiem partnera - tylko tyle po nim pozostało - próbuje podpiąć samiec Łątki wczesnej (Coenagrion pulchellum). Po chwili zrezygnował, a samica pozostała z "uciążliwym" obciążeniem.

Ważki jako drapieżniki są celem i padają łupem innych drapieżników. Ciekawymi przypadkami są spotkane ważki pozbawione głów, bez naruszenia pozostałej części ciała (wyjątek to fot. 12). Ważki giną potrącone przez auta. Można spotkać ważki w miejscu ich ostatniego odpoczynku, które padły z nieznanych przyczyn. Część z nich stanowi pokarm dla innych owadów. Zdarzają się sytuacje, że niektóre kończą żywot na naszych oczach (fot. 21).

Sieci ornitologiczne również są śmiertelną pułapką dla ważek. Ważka nie jest w stanie sama się oswobodzić.

2017-07-07 12:58:26 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samiec z oddzieloną od tułowia głową przebywający na lobelii - jezioro Moczadło. Głowa odcięta, część tułowia wygryziona, w taki sposób również giną ważki.

2018-06-05 14:23:26 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samiec pozbawiony głowy. Niecodziennie widuje się ważki w ten sposób pozbawione życia.

2016-09-04 10:59:45 Lecicha południowa (Orthetrum brunneum) - samiec po dekapitacji.

2016-09-22 13:16:50 Lecicha południowa (Orthetrum brunneum) - po 18 dniach tylko tyle pozostało po "bezgłowym" samcu z poprzedniego zdjęcia.

2014-06-13 08:34:55 Oczobarwnica większa (Erythromma najas) - "bezgłowy" samiec. Nic dziwnego, że stał się ofiarą drapieżnika. Z tak bardzo dużą ilością wodopójki był zapewne osłabiony.

2016-10-26 11:53:56 Pałątka zielona (Chalcolestes viridis) - ten samiec był już martwy.

2012-09-02 15:23:48 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samiec też jest już martwy. Inne owady się nim posilają.

2017-07-08 10:01:02 Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) - martwy samiec spotkany na skraju leśnej drogi w pobliżu jeziora Mętne. Prawdopodobnie ofiara jakiegoś pojazdu mechanicznego.

2019-08-03 10:35:16 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - samiec, którego najprawdopodobniej potrącił przejeżdżający samochód. Tak też giną niektóre ważki.

2018-08-12 12:34:34 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - bardzo stara samica. Ledwie latała na bardzo krótkich odcinkach. Po godzinie padła.

2007-08-14 06:53:22 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - ten samiec już nigdzie nie poleciał. Był martwy.

2019-11-17 13:08:57 Szablak późny (Sympetrum striolatum) - padnięty samiec.

NOWE

2022-08-10 09:16:48 Żagnica jesienna (Aeshna mixta) - samica, która wpadła w sieć ornitologiczną. Została uwolniona.

Niefortunny wybór miejsca do przeobrażenia, odpoczynku stanowi dla ważek potencjalne zagrożenie ze strony roślin. Rosiczki stanowią śmiertelne zagrożenie dla ważek i innych owadów, które są ich pokarmem. Rośliny to niejednokrotnie śmiertelne pułapki, w których ważki giną.

            Ptaki również stanowią zagrożenie dla ważek, chętnie je łowią. Poniżej prezentowana rokitniczka sprytnie, tuż nad wodą poszukiwała zdobyczy w gęstej roślinności. Trafiła na teneralnego szablaka.

W odległości 10-12 metrów od brzegu jeziora Lubiechowskiego pod małą skarpą tuż przy jezdni rosną trawy i inne rośliny o wysokości do 50 cm.

Nad tymi roślinami zawisały pliszki siwe i wypatrywały w nich ważek, które w tych miejscach się przeobrażały. Były to liczne lecichy pospolite i szafranki czerwone. Gdy ptak nisko zawisał nad takim miejscem z roślinności wylatywały pojedynczo juwenilne ważki wymienionych gatunków.
Pliszki chwytały swą zdobycz i sfruwały na jezdnię. Siadały przy jej brzegu. Natychmiast trzymając ważkę w dziobie uderzały nią o powierzchnię drogi. Po takiej czynności rozglądały się czy nie nadjeżdża auto. Po dwóch, trzech takich uderzeniach ważka była rozerwana na dwie części. Dopiero wówczas ptak zbierał oba kawałki i odlatywał w ustronne miejsce i pożerał swoją ofiarę. 
Dzięcioł duży również "łowi" zwłaszcza juwenilne lecichy pospolite. 
Jeżeli nadarzy się stosowna okazja do złapania teneralnej ważki to mazurki również nie pogardzą taką zdobyczą.

2017-07-19 12:19:09 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - samiec uwięziony przez rosiczkę pośrednią (Drosera intermedia). Już nie odleci.

2016-05-19 08:22:59 Ważka ruda (Libellula fulva) - juwenilna samica wpadła na roślinę, która pokryta jest igiełkami działającymi jak rzep. Prawdopodobnie przetrwała noc. Bez pomocy zginęłaby.

2013-06-17 10:27:06 Husarz władca (Anax imperator) - teneralny samiec włożył odnóża pomiędzy liście, a to okazało się pułapką. Stał się pokarmem dla innych owadów.

2017-05-13 11:57:34 Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) - samiec. Choć przeobrażenie u tego gatunku przebiega dość szybko ten osobnik miał pecha. Zginął zgnieciony przez liście.

2014-04-29 08:47:58 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - puchowy okwiat pałki wodnej stał się dla tej samicy pułapką. Tak też giną ważki.

2017-06-27 12:28:44 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) lub szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - teneralny samiec, który padł ofiarą zwinnej w poszukiwaniach ofiar rokitniczki (Acrocephalus schoenobaenus).

2017-06-27 12:28:46 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) lub szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - teneralny samiec. Rokitniczka (Acrocephalus schoenobaenus) trzyma w dziobie znalezioną nisko nad wodą przy wylince teneralną ważkę.

2017-06-27 12:28:47 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) lub szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - teneralny samiec w dziobie rokitniczki (Acrocephalus schoenobaenus).

2020-06-23 10:44:50 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica pochwycona przez pliszkę siwą (Motacilla alba). Po schwytaniu pliszka trzymając ważkę w dziobie uderzała nią o asfalt, aż ważka została rozerwana na dwie części. W tym czasie pliszka obserwowała jezdnię, czy nie zagraża jej niebezpieczeństwo ze strony nadjeżdżających samochodów. 

2020-06-23 10:44:45 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica pochwycona, zabita przez uderzenie o powierzchnię jezdni i rozpołowiona przez pliszkę siwą (Motacilla alba). 

2020-06-23 10:44:57 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica uśmiercona i podzielona na dwie części przez pliszkę siwą (Motacilla alba). Ptak zabrał ważkę i w ustronnym miejscu ją pożarł. Tego dnia wszystkie pliszki były tak obżarte, że długo odpoczywały.  

2020-06-23 11:21:54 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica pochwycona, zabita przez uderzenie o powierzchnię jezdni i rozczłonkowana przez pliszkę siwą (Motacilla alba). 

2021-06-10 09:54:14 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica w dziobie dzięcioła dużego (Dendrocopos major). Tak też giną ważki. 

NOWE

2022-05-16 09:22:43 Ważka ruda (Libellula fulva) - teneralny samiec, który jest widoczny z prawej strony po ponad 2 godzinach przeobrażenia skończył w dziobie mazurka, podobnie jak ważka, którą pochwycił wspomniany ptak.

Ważka gdy przysiądzie na pajęczynie, to bez trudu z niej odleci. Gdy wpadnie w pajęczynę i skrzydła są w niej unieruchomione, to jest skazana na zagładę. Niektóre pająki opuszczają się na odpoczywające ważki. Inne, jak bagnik nadwodny atakują ważki, które składają jaja. Czasami ważki mają szczęście, jeżeli tylko spotkamy to je uwalniamy.

2011-07-17 05:13:28 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - ta samica prawdopodobnie przetrwała noc w takiej pozycji, co widać po osiadłych kroplach rosy. Po tym ujęciu, odwróciła się, wyswobodziła z pajęczyny, otrzepała krople wody i odleciała.

2017-07-09 14:10:24 Iglica mała (Nehalennia speciosa) - juwenilna samica w trakcie dziewiczego lotu wpadła w pajęczynę. Została oswobodzona.

2012-08-17 10:11:52  Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - kopulujący tandem zawisł na pajęczynie. Samica to f. infuscans-absoleta. Para została oswobodzona.

2021-06-14 12:06:05 Łątka wczesna (Coenagrion pulchellum) - samiec z pochwyconą samicą wpadł w pajęczą sieć.

2015-05-22 09:28:43 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - samiec uśmiercany przez pająka kwietnika (Misumena vatia).

2017-06-05 11:23:52 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilny samiec zaatakowany przez pająka.

2010-08-22 07:34:04 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica i oprawca - tygrzyk paskowany.

2012-06-06 11:35:50 Łunica czerwona (Pyrrhosoma nymphula) - samiec z podpiętą samicą zaatakowaną przez pająka.

2012-06-10 11:59:52 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - samiec w pajęczej sieci - tak też bywa.

2015-08-10 12:08:28 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - samiec w pajęczej matni.

2018-07-23 10:18:00 Szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum) - samiec w sieci tygrzyka. Dopadł go również kuczman widoczny na skrzydle. Zaborski Park Krajobrazowy to drugie miejsce, gdzie obserwowaliśmy kuczmany na skrzydłach ważek.

2018-07-20 13:00:50 Iglica mała (Nehalennia speciosa) - para w sieci pająka.

2015-06-13 09:48:52 Łątka wczesna (Coenagrion pulchellum) - samica w matni pająka.

2011-08-14 07:45:18 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - samiec w sieci tygrzyka.

2010-08-10 09:54:30 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - samiec choć duży, w sieci tak małego pająka skończył żywot.

2011-08-29 07:49:16 Żagnica jesienna (Aeshna mixta) - samiec w sieci pająka.

2011-08-03 08:11:01 Oczobarwnica większa (Erythromma najas) - samiec w sieci pająka.

2014-04-19 12:34:12 Straszka pospolita (Sympecma fusca) - samicę w trakcie składania jaj zaatakował pająk bagnik nadwodny (Dolomedes plantarius).

Żaby stanowią duże zagrożenie dla ważek zwłaszcza różnoskrzydłych, choć nie pogardzą równoskrzydłymi (film poniżej). Bywają też zabawne sytuacje z ich udziałem. Na wystającej z wody głowie żaby przysiadł pióronóg zwykły. Odpoczął i bezpiecznie odleciał.

2018-05-19 14:36:23 Husarz ciemny (Anax parthenope) - para przy składaniu jaj została zaatakowana przez żabę. Szczęśliwie udało się jej odlecieć.

2017-08-26 10:03:21 Żagnica wielka (Aeshna grandis) - samiec pochwycony przez żabę. Siedział 40-45 cm mad brzegiem i został złapany przez bardzo "wysportowaną" żabę, która z tego miejsca co widać wyskoczyła i żagnicę pochwyciła.

2017-08-26 10:04:02 Żagnica wielka (Aeshna grandis) - już tylko wystają końcówki skrzydeł z pyska żaby. Ten sam samiec i żaba, co na poprzednim zdjęciu.

2011-09-03 12:06:56 Żagnica wielka (Aeshna grandis) - samica w pysku żaby, a chwilę wcześniej składała jaja.

2016-07-10 14:03:41 Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - odważny samiec przysiadł sobie na 28 sekund na żabie, całkiem ignorując niebezpieczeństwo jakie mu groziło z jej strony. Prowokując ją skrzydłem nie doprowadził do jakiegokolwiek ruchu z jej strony. Cały odleciał w sobie znanym kierunku.

Drapieżne ważki polują również na ważki i niekoniecznie te mniejsze. W większości przypadków ofiary ważek mają znikome szanse na wyjście z opresji bez szwanku ale bywają sytuacje, że napastnik rezygnuje i wypuszcza złowioną ofiarę. W specyficznych sytuacjach, nad określonymi zbiornikami bywa, że samice tężnicy wytwornej pożerają osobniki własnego gatunku - zarówno samce jak i samice.  W trakcie rozrodu walczące o rewiry samce niejednokrotnie uszkadzają rywali tak dotkliwie, że ofiary w krótkim czasie giną.

2017-08-07 16:07:35 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - samica w locie złapała lecącą juwenilną samicę straszki pospolitej (Sympecma fusca). Sprytnie się zaparła, aby utrzymać młodą ale większą i silniejszą od niej ważkę.

2017-08-07 16:08:07 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - samica i juwenilna samica straszki pospolitej (Sympecma fusca). Samica tężnicy nie mogąc poradzić sobie z samicą straszki puściła ją. Przysiadły obie na tej samej roślinie. Z chwilą gdy straszka idąc ku górze zbyt zbliżyła się do tężnicy ta najzwyklej uciekła pozostawiając swoją niedoszłą ofiarę samotnie. Jak widać nie wszystkie takie zdarzenia kończą się tragicznie.

2020-06-12 09:15:51 Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) - samiec pochwycił i pożera juwenilnego samca świtezianki błyszczącej (Calopteryx splendens). 

2020-07-04 12:04:37 Żagnica ruda (Aeshna isoceles) - samiec pożera juwenilnego samca szablaka zwyczajnego (Sympetrum vulgatum).

2015-06-07 10:26:08 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samiec konsumuje juwenilnego samca Lecichy pospolitej (Orthetrum cancellatum). Po złapaniu swojej ofiary "odciął" jej głowę, która leży pomiędzy odnóżami ofiary, a następnie rozpoczął szybkie zjadanie zdobyczy.

2015-06-07 10:26:34 Husarz ciemny (Anax parthenope) - 26 sekund później samiec nadal konsumuje samca Lecichy pospolitej (Orthetrum cancellatum). Odgryziona głowa spadła na piasek.

2018-05-09 10:06:37 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samiec pożera samca ważki czteroplamej. U tego samca kolor zielony na odwłoku zostaje zastąpiony przez kolor niebieski. Dodatkowo ma zażółcone skrzydła.

2018-06-10 10:16:47 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samiec konsumuje samicę ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata).

2018-06-10 10:20:52 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samiec nadal konsumuje samicę ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata).

2020-07-12 10:25:09 Husarz władca (Anax imperator) - samica w locie pochwyciła samca ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata) i natychmiast zaczęła pożerać swoją ofiarę. Przysiadła i kontynuowała pożeranie.  

2019-06-11 09:51:02 Husarz władca (Anax imperator) - samica pożera samicę ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata).

2019-06-11 09:51:27  Husarz władca (Anax imperator) - ta sama samica, co na poprzednim zdjęciu nadal pożera samicę ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata).

2016-06-16 11:46:31 Husarz ciemny (Anax parthenope) - juwenilna samica z pochwyconą ważką czteroplamą (Libellula quadrimaculata).

2011-06-12 10:28:53 Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus) - samiec pożerający samca łątki dzieweczki (Coenagrion puella).

2015-08-14 10:07:16 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samica konsumuje samicę Szablaka zwyczajnego (Sympetrum vulgatum). Samica szablaka zaczęła wydalać jaja od chwili pochwycenia przez lecichę. Pomimo utraty głowy, w trakcie pożerania cały czas wydalała jaja, aż do chwili gdy pozostał tylko odwłok, który lecicha porzuciła.

2015-07-12 11:58:38 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samica zjada samicę - świteziankę dziewicę (Calopteryx virgo).

2016-06-16 13:13:11 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilny samiec pożera samca świtezianki błyszczącej (Calopteryx splendens).

2016-06-16 13:27:41 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec zjada samicę świtezianki dziewicy (Calopteryx virgo) jedyną, jaką widzieliśmy tego dnia.

2017-07-18 14:18:07 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samica pożera szablaka przepasanego (Sympetrum pedemontanum).

2018-05-19 12:48:30 Lecicha białoznaczna (Orthetrum albistylum) - samica pożera samca łątki dzieweczki (Coenagrion puella).

2019-06-17 08:15:45 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samiec pożera juwenilną samicę szablaka krwistego (Sympetrum sanguineum).

2017-07-07 10:06:49 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samica pożera juwenilnego samca smaglca ogonokleszcza (Onychogomphus forcipatus).

2017-06-20 08:32:03 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - tandem, a samica zjada samicę tężnicy wytwornej.

2019-05-22 12:54:01 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - w chwili kiedy samica pochwyciła młodego samca Łątki wczesnej (Coenagrion pulchellum), pochwycił ją samiec. Samica natychmiast rozpoczęła pożeranie zdobyczy, a partner cierpliwie czekał. Tułów ofiary bez nasady skrzydeł zniknął w 2 minuty. Samica odrzuciła skrzydła z nasadą i natychmiast zaczęła szybko pożerać odwłok.

2017-07-30 08:10:17 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - tandem podczas kopulacji, a samica pożera samca tężnicy wytwornej.

2017-05-29 09:43:01 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - samica prawie kończy posiłek zjadając inną tężnicę wytworną.

2021-08-09 10:05:27 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - samica pożera chwilę wcześniej pochwyconego samca tężnicy wytwornej (Ischnura elegans).

2019-05-30 14:29:01 Husarz władca (Anax imperator) - młody samiec został pozbawiony czterech końcowych segmentów odwłoka przez nakręconego hormonami lub bardzo głodnego samca Husarza ciemnego (Anax parthenope).

2019-05-30 14:31:36 Husarz władca (Anax imperator) - ten sam młody samiec, co na poprzednim zdjęciu wyjęty z wody zaczął schnąć. Po chwili gdy wysechł odleciał. Prawdopodobnie w krótkim czasie padł.

2017-06-22 12:52:35 Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons) - samiec pożera samca tężnicy wytwornej (Ischnura elegans).

           W dniu 18 maja 2022 r. miałem możliwość obserwowania zachowania jednej, starszej samicy żagniczki wiosennej wobec drugiej młodszej. Starsza latała i w locie polowała na małe owady. Nagle wylądowała na grzbiecie młodszej samicy siedzącej nisko na listku niskiej trawy, tuż nad ziemią. Obie spadły na resztki suchych roślin leżących na ziemi. Atakująca samica natychmiast przystąpiła - jak się dopiero później okazało - do odgryzania lewej pary skrzydeł. Zaatakowana starała się bronić, ale jej wysiłki spełzły na niczym. Po 45 sekundach agresorka odleciała pozostawiając swoją ofiarę bez pary lewych skrzydeł z uszkodzoną podstawą. Pozostawiona samica skazana była "na straty". Wyjąłem ją z roślin i posadziłem na patyku. Zastanawiające jest czy atakująca samica chciała się posilić czy też zlikwidować młodszą rywalkę traktując ją jako zagrożenie w przedłużenie gatunku?

Muszę dodać, że nie wpłynąłem na zachowanie atakującej samicy żagniczki wiosennej w jakikolwiek sposób, do pozostawienia ofiary.

Podobne zachowania starszych osobników wobec młodszych często obserwowałem w populacji szablaka przypłaszczonego, ale nigdy nie dochodziło do jakichkolwiek uszkodzeń tego drugiego. Wystarczyło, że młodszy, zaatakowany szablak przypłaszczony przysiadał lub gwałtowniej się wznosił i starszy pozostawiał go w spokoju.

NOWE

2022-05-18 09:26:21 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - starsza samica zaatakowała młodszą samicę siedzącą nisko na listku trawy. Spadając na nią obie znalazły się na resztkach suchych roślin leżących na ziemi.

NOWE

2022-05-18 09:26:33 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - zaatakowana samica starała się bronić i zrzucić napastnika. Jej wysiłki spełzły na niczym.

NOWE

2022-05-18 09:26:49 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - Celem ataku była lewa para skrzydeł, które odgryzła i jednocześnie uszkodziła ich podstawę. Po kilku sekundach pozostawiła swoją ofiarę i odleciała.

NOWE

2022-05-18 09:28:53 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - samica po ataku drugiej samicy żagniczki wiosennej straciła lewą parę skrzydeł, a podstawa skrzydeł została uszkodzona.

NOWE

2022-05-18 09:29:52 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - samica po ataku drugiej samicy  żagniczki wiosennej - widok z góry.

Woda jest miejscem rozwoju i bytowania ważek w okresie larwalnym. Po przeobrażeniu i osiągnięciu dojrzałości do rozrodu ważki ponownie przebywają nad zbiornikami wodnymi. W trakcie składania jaj można obserwować jak pary, czy też same samice wpadają do wody. W niektórych przypadkach udaje im się wydostać ze śmiertelnej pułapki, a inne pozostają w niej i giną. Wówczas to stają się pokarmem dla nartników, ślimaków i ryb. 

W czasie rozrodu samice broniąc się przed samcem również wpadają do wody. Specyficzną sytuację obserwowałem, gdy samiec nimfy stawowej (Enallagma cyathigerum) próbował nakłonić pochwyconą samicę do kopulacji, niemal jej nie utopił. Na fotografii 126 samiec szablaka przepasanego specjalnie wpadł do wody i nawet nie próbował się z niej wydostać, jak czyni większość ważek w takiej sytuacji. 

2017-08-07 15:31:34 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - Kamasutra na drążku - czyli zabiegi samca mające na celu "zachęcenie" samicy do podjęcia kopulacji. To zdjęcie i następne, to chwilowy odpoczynek. Po chwili samiec wznosił się i obniżał lot tak, że samica była całkowicie zanurzona. Wracał ponownie na "drążek" i oczekiwał, że samica skusi się do kopulacji. Bez odzewu z jej strony. Po kolejnym razie gdy uniósł samicę wybrał drastyczniejszy sposób. Obniżył lot i zginając w dół odwłok całkowicie zanurzył samicę "przeciągając" ją kilkukrotnie pod powierzchnią wody. Samica nadal nie przejawiała ochoty na podjęcie rozrodu.

2017-08-07 15:31:39 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - tandem. Samiec nie był w stanie zmusić samicy do kopulacji. Stosował schładzanie odwłoka samicy, przeciąganie biedaczki pod powierzchnią wody. Nie przyniosło to żadnych dla niego korzystnych skutków.

2015-07-02 09:45:54 Zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis) - samiec i samica. Niektóre ważki kończą swą bytność w taki sposób. Prawdopodobnie wpadły do wody w trakcie składania jaj.

2017-10-16 10:53:56 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica przy składaniu jaj wpadła do wody i teraz stara się wydostać z niej. Bez zewnętrznej pomocy zginęłaby.

2017-09-19 12:53:45 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - tandem podczas składania jaj wpadł do wody. Samiec natychmiast wypuścił samicę. To i kolejne cztery zdjęcia przedstawiają tą samą parę.

2017-09-19 12:53:58 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - tandem. Po kilku sekundach samica powoli starała się dopłynąć do samca. We fragmentach roślin, na których leży na grzbiecie samiec z uniesionym do góry odwłokiem, widziała możliwość wydostania się z wody.

2017-09-19 12:54:02 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - tandem. Po kilku kolejnych sekundach samica dopłynęła do rośliny leżącej na wodzie, a sprytny samiec rozpoczął "przewrotkę w tył".

2017-09-19 12:54:02 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - tandem. Ważki nie były w stanie podnieść się i stanąć na liściu. Roślina pod ciężarem ważek zanurzała się. Były skazane na śmierć. Wyjąłem je, oczyściłem i posadziłem na wysokiej roślinie. Gdy wyschły i doszły do siebie odleciały po 20 minutach.

2017-09-19 12:55:52 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica wyjęta z wody. Wpadła do niej przy składaniu jaj.

2017-10-01 10:36:41 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica utopiła się w trakcie składania jaj.

2017-10-01 10:43:04 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica, która się utopiła. Trzymając się starej, pływającej rośliny nie była w stanie wejść na nią, gdyż skrzydła zadziałały jak przyssawka do lustra wody.

2017-10-16 10:19:59 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samiec, który utonął.

2017-10-17 12:52:58 Szablak późny (Sympetrum striolatum) - martwa samica, dla której woda stała się śmiertelną pułapką.

2018-05-01 12:43:54 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - młody samiec przysiadł na zbyt niskiej roślinie wystającej z wody. Gdy większy podmuch wiatru przechylił ją, wraz z nią ważka wpadła do wody.

2020-08-12 12:30:52 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec, który wpadł do wody i już z niej się nie wydostał. Głowa i tułów w skutek czynników zewnętrznych odbarwiły się na czerwono. 

2020-08-07 12:31:59 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - samiec, którego mogła zaatakować inna ważka lub ptak, lub przy próbie pochwycenia samicy wpadł do wody i tak zginął.  

2020-09-07 15:08:49 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - samiec, który niecałą godzinę wcześniej latał nad tym miejscem prawdopodobnie wpadł do wody i zginął. 

NOWE

2022-06-19 07:05:48 Husarz władca (Anax imperator) - samica prawdopodobnie mogła wpaść do wody przy próbie pochwycenia przez samca lub próbując pochwycić mniejszą ważkę razem wpadły do wody i zginęły.

2017-07-01 11:06:08 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - samiec chciał złapać lecącego nisko nad wodą samca nimfy stawowej. Nie złapał go, a wpadł do wody. Przekręcał się cały czas wokół własnej osi: raz był na plecach, a już po chwili był plecami do góry. Starał się wystawić odwłok nad powierzchnię wody. Wspomagał się skrzydłami. Szybko osłabł.

2017-07-01 11:06:28 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - samiec po 40 sekundach ponawianych prób wydostania się z wody osłabł. Wyjąłem go z wody. Prawie godzinę zajęło samcowi dojście do siebie. Po tym czasie odleciał. Ten sam samiec, co na poprzednim zdjęciu.

2018-05-28 11:20:19 Miedziopierś żółtoplama (Somatochlora flavomaculata) - terytorialny samiec przy chwytaniu pływającego owada wpadł do wody. Bez pomocy nie wydostałby się.

2018-07-07 12:21:52 Żagnica wielka (Aeshna grandis) - samica przelatując bardzo nisko nad wodą wpadła do niej. Co chwilę ruszając skrzydłami próbowała się wznieść, ale jednocześnie "płynęła" w kierunku najbliższej rośliny rosnącej w wodzie. Po dotarciu no niej wyszła na nią, wysuszyła się i podjęła czynność składania jaj. Silna była.

2017-06-27 11:32:32 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - samiec. Latając nisko nad wodą wpadł do niej. Na zdjęciu jest już wyschnięty ale nadal odwłok ma zanurzony. Powoli dochodzi do siebie. Dopiero po 20 minutach odleciał. Czyżby osłabiły go widoczne na skrzydłach kuczmany?

2017-06-20 11:02:10 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samica nie była gotowa do kopulacji, co sygnalizowała zgiętym w połowie odwłokiem. Jeden z samców jednak postanowił ją pochwycić i "zaatakował" z góry. Samica natychmiast zaczęła spadać grzbietem do dołu. Pech sprawił, że pod nią była woda, co widać jak to się skończyło. Wyjąłem ją z wody i posadziłem na pieńku. Moja pomoc była czynnością w ostatnich jej chwilach. Samiec musiał ją uszkodzić. Nie była nawet zdolna ruszać skrzydłami.

2017-06-20 11:44:14 Husarz ciemny (Anax parthenope) - ta sama samica, co na poprzednim zdjęciu.

2018-09-03 14:16:12 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica zginęła prawdopodobnie przy składaniu jaj. W naturze nic się nie marnuje - jest pokarmem dla nartników.

2018-05-09 11:43:48 Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) - samica. Prawdopodobnie samiec przy próbie pochwycenia zatopił samicę, albo przy składaniu jaj samica wpadła do wody i nie wydostała się. Zginęła.

2018-05-09 11:22:39 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - para  przysiadła na padniętej samicy (poprzednie zdjęcie) ważki płaskobrzuchej (Libellula depressa), a samica składała jaja najprawdopodobniej w roślinę zanurzoną tuż pod ważką płaskobrzuchą.

2018-06-04 08:27:46 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samiec, który zginął w wodzie stał się pokarmem dla ślimaków.

2018-09-03 12:30:35 Szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum) - samiec ten latał nad powierzchnią wody i nagle z wysokości około 25-30 cm spadł na jej powierzchnię gdzie głębokość maksymalna wynosiła 10 cm. To było tak jakby przestał poruszać skrzydłami. W wodzie nie poruszał się jak to czyni większość ważek w takiej sytuacji. Nawet nie próbował wystawić odwłoka nad powierzchnię, a skrzydła były nieruchome. Po 20 sekundach wyjąłem go z wody. Gdy trochę obsechł najzwyklej odleciał. Można domniemywać, że nie chciał popełnić samobójstwa.

                Ważki są czujne i szybko reagują ucieczką na grożące im niebezpieczeństwo, ale mogą paść ofiarą pasikonika zielonego, co jest udokumentowane zdjęciem i filmem poniżej.

                Również jaszczurki próbują polować na ważki, na szczęście są mało skuteczne. Świetnymi łowcami ważek są łowiki. Choć pasożyty: wodopójka i kuczmany nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla ważek, to mogą przyczyniać się do ich osłabienia i w pośredni sposób powodować ich śmiertelność.

2021-07-13 10:52:03 Ważka ruda (Libellula fulva) - samiec padł ofiarą pasikonika zielonego (Tettigonia viridissima).

2019-06-08 10:42:09 Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons) - juwenilna samica po pierwszym locie przysiadła w miejscu gdzie stała się celem jaszczurki, a jak się to skończyło jest na kolejnym zdjęciu.

2019-06-08 10:42:44 Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons) - juwenilna samica odleciała, a jaszczurka była wielce zaskoczona, że nie udało jej się złapać upatrzonej ofiary.

2011-06-12 11:13:01 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - samiec pożerany przez łowika.

2008-07-14 10:51:33 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - samiec stał się zdobyczą łowika.

2017-08-03 11:55:06 Oczobarwnica mniejsza (Erythromma viridulum) - samica złapana i konsumowana przez łowika.

2018-07-23 10:02:26 Szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum) - młody samiec. Kuczmany występują również w Zaborskim Parku Krajobrazowym, choć jest ich dużo mniej niż na jeziorze Rakutowskim.

2016-06-04 06:46:08 Szablak żółty (Sympetrum flaveolum) - juwenilny samiec, któremu skrzydła obsiadły kuczmany. Kuczmany nie zabijają ale mogą osłabić ważkę. Takie ważki są powolniejsze i mogą paść łupem drapieżnika.