Ważki uszkodzone i zdeformowane.
Ważki uszkodzone to takie, które w wyniku różnego rodzaju mechanicznych uszkodzeń posiadają zmiany w budowie oraz mają widoczne defekty zaistniałe prawdopodobnie na skutek zmian genetycznych lub innych czynników mających wpływ na ich sprawność. Część z nich zginie ale część będzie latać pomimo istniejących wad budowy. Czy przystąpi do rozrodu? Z tym bywa różnie, w zależności od stopnia deformacji.
Prezentujemy wyniki naszych obserwacji dokonanych w latach 2010 – 2022.
Larwy ważek tuż przed opuszczeniem środowiska wodnego, którego gęstość jest prawie 1000 razy większa niż powietrza „opijają” się wodą w celu wspomożenia przeobrażenia. W tym stadium są szczególnie narażone na różnego rodzaju zagrożenia, które spotykają je w nowym środowisku, a które mają wpływ na ich sprawność. Proces przeobrażenia większość ważek przechodzi jednak bez większych trudności.
Ważkom przytrafiają się różne nieszczęśliwe sytuacje z chwilą opuszczenia wylinki. Jedne częściowo tylko je opuszczają i te giną. Inne osobniki wydostają się z wylinki pozostawiając w nich: a to skrzydła, a to końcówkę odwłoka. Już we wczesnym, teneralnym etapie starają się wydostać z wylinki tak, jak to jest widoczne na poniższych zdjęciach. Jednym osobnikom udaje się i wychodzą z opresji z małymi zdeformowaniami. Latają, łowią owady, a w okresie rozrodczym przystępują nawet do rozrodu. Inne natomiast są skazane na zagładę.
Osobniki starsze dość często mają bardzo zniszczone, postrzępione skrzydła i przytrafia im się to z różnych powodów. Zawsze z wielką ciekawością obserwujemy je w locie. To jest zdumiewające jak ważki potrafią się przystosować do takiego stanu.
2018-06-16 12:17:49 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - larwa wybrała zły moment i miejsce na przeobrażenie. Prawdopodobnie zbyt ciepło i nasłonecznione miejsce lub też inny czynnik był powodem, że nie wydostała się z wylinki. Tak pozostała.
2018-05-26 10:43:26 Żagnica sina (Aeshna cyanea) - larwa wybrała zły moment i miejsce na przeobrażenie. Podczas przeobrażenia ta ważka nie wydostała się z wylinki. Była skazana na zagładę.
2019-06-08 12:24:41 Husarz władca (Anax imperator) - teneralna samica nad dystroficznym zbiornikiem. Nie odleciała z tego miejsca z powodu zniekształconych skrzydeł. Padła łupem żaby.
2012-05-22 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - teneralny samiec znalazł sposób na oswobodzenie prawej pary skrzydeł.
2016-05-25 08:58:25 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - teneralna samica podczas przeobrażenia miała problem z opuszczeniem wylinki.
2016-05-25 13:42:14 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - ta sama samica, co na poprzednim zdjęciu prawie 5 godzinach później. Raczej już nie będzie latać.
2015-05-12 09:16:24 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - teneralna samica miała problem z wykształceniem lewej pary skrzydeł.
2015-05-12 10:32:17 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - ta sama teneralna samica, co na poprzednim zdjęciu 5 kwadransów później.
2010-05-30 09:52:50 Przeniela dwuplama (Epitheca bimaculata) - juwenilny samiec ze zniekształconymi skrzydłami.
2016-05-22 09:27:29 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - teneralna samica w odpowiednim czasie nie opuściła wylinki, a teraz ma problemy z wydostaniem się z niej. Skrzydła również są zdeformowane.
2016-05-22 09:09:57 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - teneralna samica. Tylne prawe skrzydło pozostaje jeszcze w wylince.
2016-05-22 12:40:35 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - ta sama samica, co na poprzednim zdjęciu pozbyła się wylinki ale skrzydło jest zniekształcone. Zdjęcie wykonane 3,5 godziny później.
2019-06-07 12:36:57 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - młody samiec, który w trakcie przeobrażenia nie wysunął lewego tylnego skrzydła, teraz próbuje pozbyć się wylinki za pomocą odwłoka i dokonał tego. Ponadto tylna para odnóży jest dużo krótsza niż to zazwyczaj bywa.
2010-05-29 10:24:04 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - juwenilna samica ze zdeformowanymi skrzydłami.
2020-05-27 10:19:53 Ważka ruda (Libellula fulva) - teneralna samica z uszkodzonymi przednimi skrzydłami.
2016-05-13 12:39:18 Ważka ruda (Libellula fulva) - teneralny samiec, który nigdy nie poleci.
2016-05-20 12:35:27 Ważka ruda (Libellula fulva) - samiec mocno zdeformowany skazany na zagładę.
2019-08-11 13:18:46 Szablak przypłaszczony (Sympetrum depressiusculum) - samiec. Prawdopodobnie przy przeobrażeniu miał problemy z opuszczeniem wylinki, gdyż odwłok jak i końcówki skrzydeł są zdeformowane, pomimo to dobrze latał.
2019-07-31 10:54:21 Szablak przypłaszczony (Sympetrum depressiusculum) - juwenilny samiec, a ma już uszkodzone skrzydło. Starsze od tego na zdjęciu osobniki tego samego gatunku przyczyniają się do tego typu uszkodzeń. Zmuszają je do pozostania w miejscu, z którego chciały wzlecieć.
2019-08-11 08:24:49 Husarz wędrowny (Anax ephippiger) - juwenilna samica siedząca nisko, tuż nad ziemią. Jest już bardziej wybarwiona, ciemniejsza. Prawe, tylne skrzydło jest zdeformowane.
2014-04-29 10:36:17 Łunica czerwona (Pyrrhosoma nymphula) - samiec. Pomimo źle ukształtowanego jednego skrzydła, całkiem sprawnie latał.
2014-07-18 06:37:59 Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - samiec. Stracił środkową i tylną lewą kończynę, a do tego lewe przednie skrzydło jest zdeformowane, prawdopodobnie pozostałość po przeobrażeniu.
2015-05-14 10:03:27 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - teneralna samica. Lewą parę skrzydeł ma lekko zdeformowaną.
2017-07-19 10:29:57 Iglica mała (Nehalennia speciosa) - piękna, niebieskooka samica z uszkodzonym skrzydłem - prawdopodobnie przy przeobrażeniu.
2017-06-08 09:05:04 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - samiec z wadliwym lewym tylnym skrzydłem zwiniętym w kulkę i przylegającym do przedniego. Latać latał, ale dość wolno i krótko. Lewa przednia kończyna też jest uszkodzona.
2016-06-22 06:57:47 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - juwenilna samica z mocno zażółconymi skrzydłami. Skrzydła są lekko zdeformowane ale ważka dość dobrze latała.
2013-05-17 6:42:13 Zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis) - samiec ze zdeformowanymi skrzydłami.
2019-05-24 10:17:25 Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) - młoda samica. Z nieznanych mi powodów lewe przednie skrzydło kształtuje się z opóźnieniem.
2019-06-09 14:11:57 Szklarnik leśny (Cordulegaster boltonii) - jeszcze teneralna samica, która odleciałaby już z miejsca przeobrażenia, gdyby nie spotkał ją pech. W trakcie przeobrażenia i tłoczenia limfy do skrzydeł utworzył się na przednim prawym torbiel, a skrzydło nie powiększyło się i nie wyprostowało.
2015-06-13 10:23:35 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - juwenilna samica z uszkodzonym prawym, tylnym skrzydłem.
2016-06-22 10:52:49 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - samiec z zdeformowanym prawdopodobnie przy przeobrażeniu skrzydłem. Świetnie sobie radził podczas lotu.
2018-05-09 08:59:46 Żagnica ruda (Aeshna isoceles) - samica ze zdeformowanym skrzydłem. Latać latała, ale był to już inny lot.
2015-05-11 14:55:43 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samica ze zdeformowanym lewym skrzydłem. Pozostałe też noszą ślady problemów przy przeobrażeniu.
2017-08-03 12:38:47 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samiec ze zdeformowanym skrzydłem.
2016-07-25 10:46:15 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samiec z uszkodzonym skrzydłem. Całkiem dobrze radził sobie podczas lotu.
2014-07-18 08:46:32 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - choć prawe skrzydło tego samca jest uszkodzone sprawnie latał.
2017-07-18 12:29:32 Trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia) - młoda samica z uszkodzonymi skrzydłami.
2015-05-30 12:25:21 Żagniczka wiosenna (Brachytron pratense) - samiec. Prawe, tylne skrzydło nie jest prawidłowo ukształtowane, tak jak widać tą ciemną plamę. Ważka w locie poruszała się swobodnie, bez żadnych problemów.
2017-07-20 11:04:23 Szklarnik leśny (Cordulegaster boltonii) - samiec z lekko zdeformowanymi skrzydłami.
2018-09-05 17:06:00 Szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum) - samica, u której w lewym przednim skrzydle brakuje 3 komórek tuż za pterostigmą i nie jest to mechaniczne uszkodzenie.
2016-09-01 12:37:27 Lecicha południowa (Orthetrum brunneum) - samica ze zniekształconymi skrzydłami.
2015-05-22 09:00:16 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) -samica f. rufescens. Energicznymi ruchami odwłoka starała się wyprostować chwilę wcześniej skrzywione skrzydełko.
2015-05-22 09:01:10 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - ta sama samica f. rufescens, co na poprzednim zdjęciu. Jak widać udało jej się.
2016-09-16 11:57:55 Szablak późny (Sympetrum striolatum) - prawdopodobnie ten samiec miał problemy w trakcie przeobrażenia. Jego skrzydła są zdeformowane. Jak widać w locie dobrze sobie radził.
2017-09-19 10:30:16 Szablak południowy (Sympetrum meridionale) - samiec. Nietypowo uniesione prawe, przednie skrzydło oraz ciemna plama u jego podstawy wskazuje na prawdopodobne uszkodzenie.
2017-09-19 10:30:33 Szablak południowy (Sympetrum meridionale) - ten sam samiec, co na poprzednim zdjęciu w innym ujęciu.
2015-08-01 11:02:27 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - samiec. Trudno określić co było przyczyną powstania jasnych plamek na skrzydłach. Z pewnością nie są to krople wody.
2015-06-22 11:08:10 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - samica z prawie całkowicie oderwanym lewym skrzydłem. Jest to mechaniczne uszkodzenie. Uszła agresorowi z życiem tracąc skrzydło.
2018-06-29 10:32:16 Lecicha białoznaczna (Orthetrum albistylum) - kolejna samica z uszkodzonym lewym skrzydłem.
2018-09-05 09:39:12 Szablak żółty (Sympetrum flaveolum) - samiec, który w nieznany mi sposób stracił połowę przedniego prawego skrzydła.
2017-08-03 12:43:41 Husarz władca (Anax imperator) - stary samiec, ale jary. Chwilę wcześniej kopulował. Całkiem dobrze latał na tych "resztkach" skrzydeł. Często siadał.
2017-08-03 12:40:29 Husarz władca (Anax imperator) - ten sam stary samiec, co na poprzednim zdjęciu. Widoczne plamy mogły powstać na skutek bójek z innymi ważkami o terytorium, a może są pozostałością po pasożytach.
2014-07-18 12:43:20 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - samica z bardzo zniszczonymi skrzydłami. Do takich mechanicznych uszkodzeń może dojść, gdy samica jest chwytana przez samca, a także w trakcie kopulacji.
NOWE
2022-08-10 10:10:53 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - samica z bardzo uszkodzonym, zniekształconym prawym tylnym skrzydłem i pozostałymi również uszkodzonymi.
2019-08-25 10:25:09 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samiec z bardzo zniszczonymi skrzydłami. Można się zastanawiać: jak przy takim stanie skrzydeł jeszcze latał? Całkiem dobrze sobie radził w locie ale często siadał.
2015-07-12 08:24:28 Lecicha białoznaczna (Orthetrum albistylum) - stary zlatany samiec z postrzępionymi skrzydłami.
Ważki ze zdeformowanymi narządami analnymi lub też częściowo, a także w całości ich pozbawione są dość rzadko spotykane. Samiec pałątki pospolitej (L. sponsa) raczej samicy nie pochwycił, a samica zalotki torfowcowej (L. dubia) do kopulacji nie przystąpiła z powodu dużej ilości widocznych pasożytów w obrębie narządu rozrodczego.
Powykrzywiane w różnym stopniu odwłoki u ważek były często przez nas obserwowane. Jedne zniekształcone w skutek źle przebiegającego procesu przeobrażenia inne prawdopodobnie w skutek urazów mechanicznych, a jeszcze inne z powodu zmian genetycznych. Ciekawy przypadek to samiec szablaka krwistego (S. sanguineum), u którego segmenty 1-3 odwłoka są bardzo mocno zdeformowane. Dojrzałym ważkom przytrafiają się też mechaniczne uszkodzenia odwłoka: wgniecenia, rozdarcia bądź takie uszkodzenie, jak widoczne na segmencie 4 odwłoka u samca pałątki pospolitej (L. sponsa).
2013-06-23 18:08:11 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - juwenilny samiec pozbawiony górnego, lewego narządu analnego.
2014-06-27 09:14:56 Husarz władca (Anax imperator) - samica pozbawiona narządów analnych.
2012-08-12 10:10:18 Szablak czarny (Sympetrum danae) - juwenilny samiec ze zniekształconym odwłokiem.
2018-05-27 16:05:27 Zalotka torfowcowa (Leucorrhinia dubia) - samica z przyciemnionymi skrzydłami i znacznie szerszym 8 segmentem odwłoka, a 10 segment jest węższy niż zwykle to bywa.
2018-05-27 16:06:01 Zalotka torfowcowa (Leucorrhinia dubia) - samica, ta sama co na poprzednim ujęciu. W końcowej, spodniej części odwłoka widoczne są bardzo liczne pasożyty.
2019-05-22 11:09:34 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - młody samiec ze zdeformowanym odwłokiem.
2016-07-24 07:54:26 Straszka pospolita (Sympecma fusca) - juwenilna samica ze zniekształconym odwłokiem. Prawe tylne odnóże również jest zniekształcone.
2014-06-16 08:39:21 Łątka wczesna (Coenagrion pulchellum) - samica z wykrzywionym odwłokiem. W trakcie lotu także był krzywy. Lot nie był taki sam, jak u pełnosprawnej samicy łątki.
2015-06-22 10:13:30 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - samica. Choć miała skrzywiony odwłok nie przeszkadzało jej to w lataniu.
2015-06-02 09:14:42 Łątka wczesna (Coenagrion pulchellum) - juwenilna, pięknie ubarwiona samica. Już widać, że będzie to forma niebieska. Tuż za segmentem 8 segment 9 i 10 jest skrzywiony. Uszkodzone prawe, tylne skrzydło. Samica raczej nie pozostawi po sobie potomstwa.
2016-08-15 10:41:53 Pióronóg zwykły (Platycnemis pennipes) - androchromatyczna samica ze zdeformowanym odwłokiem. Prawdopodobnie nie będzie w stanie się rozmnożyć.
2013-07-08 - 06:51:57 Szablak żółty (Sympetrum flaveolum) - samica. Dość długo ją obserwowałem. W czasie lotu odwłok miała wyprostowany. Gdy tylko usiadła natychmiast był zgięty.
2016-09-22 11:14:11 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - samica, ze zdeformowanym 8 i 9 segmentem odwłoka.
2017-08-26 11:35:16 Szablak wędrowny (Sympetrum fonscolombii) - juwenilny samiec - jedyna ważka tego gatunku uszkodzona, jaką w tym miejscu pośród szablaków wędrownych widziałem.
2019-06-29 17:12:05 Szablak późny (Sympetrum striolatum) - juwenilna samica ze zdeformowanym odwłokiem.
2019-08-15 08:18:47 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - juwenilna samica podczas przeobrażenia prawdopodobnie miała problemy i stąd krzywy odwłok i bardzo zniekształcone lewe, tylne skrzydło.
2019-09-01 10:31:03 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - niepełnosprawny z powyginanym odwłokiem samiec.
NOWE
2022-06-17 10:22:17 Lecicha białoznaczna (Orthetrum albistylum) - samica ze zniekształconym odwłokiem, prawdopodobnie pozostałość po niefortunnym przeobrażeniu.
2015-08-11 08:15:01 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - samica z uszkodzonym, a raczej zniekształconym odwłokiem.
2013-08-20 12:11:09 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - samiec ze zniekształconymi segmentami 1-3 odwłoka.
2016-08-25 10:09:30 Lecicha południowa (Orthetrum brunneum) - samiec. Pomimo lekko krzywego odwłoka był najsilniejszym samcem na żwirowni. Największy rewir był kontrolowany przez niego.
2016-08-23 08:30:14 Lecicha białoznaczna (Orthetrum albistylum) - samiec ze skrzywionym odwłokiem.
2019-08-11 08:20:27 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - samiec ze zniekształconym 4 segmentem odwłoka.
2016-05-19 09:01:25 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - samiec z krzywym odwłokiem.
2015-07-12 13:42:03 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - samiec. Ten samiec, jak widać z nieznanych powodów ma skrzywiony odwłok.
2016-05-13 12:47:40 Szklarka zielona (Cordulia aenea) - samiec patrolujący rewir w oczekiwaniu na pojawienie się samicy z wgniecionym odwłokiem. Uszkodzenie prawdopodobnie powstało w wyniku utarczek o rewir.
2016-08-28 09:23:14 Lecicha południowa (Orthetrum brunneum) - samica. Wgniecenie 6 segmentu nie było przeszkodą w rozrodzie.
2020-08-02 13:06:16 Lecicha mała (Orthetrum coerulescens) - samiec z uszkodzonym odwłokiem. Pomimo sporego ubytku odwłoka samiec był bardzo aktywny. Oczekiwał na pojawienie się samicy, a inne ważki agresywnie przeganiał ze swojego rewiru.
2018-05-09 08:55:49 Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) - samiec z połową skrzydła dobrze radził sobie w locie i jeszcze ten poturbowany odwłok.
2018-06-21 10:49:07 Szafranka czerwona (Crocothemis erythraea) - samica z uszkodzonym odwłokiem.
U niektórych ważek dochodzi do utraty odnóży już w okresie larwalnym. Część ważek z różnych powodów traci odnóża w późniejszym okresie.
W latach 2013-2015 ze wskazaniem na rok 2014 (najczęściej spotykane) obserwowaliśmy sporo ważek z uszkodzonymi odnóżami, które podczas spoczynku, czy też kopulacji były ułożone w nienaturalnej pozycji. Ciekawy przypadek to samiec pałątki południowej (L. barbarus) gdzie widać, że ważka w niedługim czasie straci tylną lewą kończynę.
2015-05-14 09:00:29 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - teneralna samica, a już brakuje jej jednego odnóża.
2014-07-13 08:27:16 Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons) - teneralny samiec. Nad zbiornikami w Cypriance dość często można było spotkać osobniki różnych gatunków ważek z podobną wadą odnóży jak u tego na zdjęciu.
2014-08-31 11:16:33 Pałątka południowa (Lestes barbarus) - kontuzjowany samiec, u którego udo tylnego lewego odnóża jest uszkodzone, sczerniałe. Prawdopodobnie jego dolna część odpadnie.
2014-07-13 12:43:38 Pałątka zielona (Chalcolestes viridis) - juwenilna samica z uszkodzonym odnóżem.
2015-05-24 07:50:37 Łątka wczesna (Coenagrion pulchellum) - juwenilny samiec z uszkodzonym i zdeformowanym odnóżem.
2013-06-29 08:17:32 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - juwenilna samica, inwalidka - środkowe, lewe odnóże dość, że krótsze, to jeszcze cieńsze i sczerniałe.
2014-08-04 10:50:54 Lecicha pospolita (Orthetrum cancellatum) - kopulujący tandem. Samiec prawe, tylne odnóże ma prawdopodobnie uszkodzone i nienaturalnie ułożone.
2013-08-20 12:52:28 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - samiec. Proszę zwrócić uwagę jak jest ułożona prawa kończyna. Obserwowałem tego samca dość długo. Za każdym razem w ten sam sposób miał ułożoną kończynę.
2014-09-06 14:39:05 Pałątka zielona (Chalcolestes viridis) - samiec pozbawiony tylnego lewego odnóża.
2014-06-27 10:03:54 Tężnica wytworna (Ischnura elegans) - kopulujący tandem. Samica f. infuscans-absoleta nie ma tylnej pary odnóży.
2015-08-14 10:28:31 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - samica. Całkiem dobrze radziła sobie z utrzymaniem równowagi na trzech odnóżach.
2016-05-25 08:48:33 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - juwenilna samica pozbawiona lewego środkowego odnóża.
2015-05-14 07:38:21 Łątka dzieweczka (Coenagrion puella) - juwenilny samiec. Brakuje mu obu tylnych odnóży.
2016-05-22 11:09:10 Łątka halabardówka (Coenagrion hastulatum) - samica z częściowo sprawnym lewym środkowym odnóżem.
2018-07-07 12:19:14 Żagnica wielka (Aeshna grandis) - samica w trakcie składania jaj nad rzeczką Rudą. Pomimo częściowej utraty lewego środkowego odnóża dobrze sobie radziła.
W każdym okresie życia ważki od przeobrażenia (samiec świtezianki dziewicy z wgniecionymi plecami) do okresu dojrzałego są narażone na uszkodzenia mechaniczne. Niejednokrotnie ważki same przyczyniają się do powstawania uszkodzeń, ale też są sprawcami uszkodzeń innych ważek.
W okresie rozrodczym samce żagnicy południowej (A. affinis) są bardzo agresywne wobec siebie. Uszkadzają przydatki analne, odwłoki. Husarz władca (A. imperator) też bywa agresywny wobec innych samców własnego gatunku, a także samców husarza ciemnego (A. parthenope) i na odwrót.
Pocieszające jest to, że nawet uszkodzone ważki np. z wgniecionym okiem, odwłokiem przystępują do rozrodu i przyczyniają się do zaistnienia następnego pokolenia. W trakcie kopulacji, składania jaj w tandemach również dochodzi do uszkodzeń.
2015-07-14 15:07:58 Ważka ruda (Libellula fulva) - samica. Ciemna plama na oku powstała prawdopodobnie w wyniku mechanicznego uszkodzenie.
2015-07-24 15:15:17 Lecicha mała (Orthetrum coerulescens) - ten samiec na oku ma również dwie ciemne plamy. Prawdopodobnie pochodzą z mechanicznego uszkodzenia.
2014-07-13 12:35:51 Szablak krwisty (Sympetrum sanguineum) - młoda samica z nietypowymi plamkami na oku. Czy to pozostałość po okresie larwalnym, czy już po przeobrażeniu - trudno jednoznacznie odpowiedzieć.
2016-08-06 15:33:22 Szablak zwyczajny (Sympetrum vulgatum) - samica z uszkodzonym okiem. Prawdopodobnie oko zostało uszkodzone przez napastnika, lub zostało "rozdarte" o kolczastą roślinę.
2016-05-22 10:15:10 Świtezianka dziewica (Calopteryx virgo) - juwenilny samiec z uszkodzonymi, wgniecionymi plecami.
2019-08-19 14:51:30 Ważka ruda (Libellula fulva) - najpóźniej spotkana kopulująca para nad brzegiem lobeliowego jeziora Moczadło. Pomimo znacznego wgniecenia oka, samcowi udało się pochwycić samicę i doprowadzić do kopulacji.
2019-07-31 10:44:14 Szablak przypłaszczony (Sympetrum depressiusculum) - kopulująca para. Samiec z wgniecionym prawym okiem pochwycił samicę z nie w pełni ukształtowanymi lewymi skrzydłami.
2016-07-31 09:59:12 Ważka ruda (Libellula fulva) - stary samiec z powgniatanym odwłokiem. Uszkodzenia powstały w trakcie kopulacji.
2015-06-22 10:45:54 Husarz ciemny (Anax parthenope) - tandem podczas składania jaj. Jak mocny jest chwyt samca i jak może uszkodzić samicę świadczy widoczne wgniecenie oczu samicy.
2015-08-02 11:54:10 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - w trakcie składania jaj w tandemie samica jest narażona na różnego rodzaju wgniecenia i urazy.
2015-08-02 12:12:56 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - samiec z częściowo odgryzionym fragmentem przydatków analnych. Prawdopodobnie do uszkodzenia doszło w trakcie gdy samiec leciał z podpiętą samicą i inny samiec go zaatakował.
2015-08-02 10:24:56 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - samiec z wgniecionym 4 i 7 segmentem odwłoka.
2017-07-30 10:45:30 Żagnica południowa (Aeshna affinis) - samiec z pogiętym, wgniecionym odwłokiem. Uszkodził go inny samiec w trakcie gdy odbierał mu samicę.
2019-05-30 14:57:23 Husarz ciemny (Anax parthenope) - samiec kontuzjowany przez innego samca. Dość często kończą się "spory" pomiędzy samcami w trakcie rozrodu w taki sposób.
2019-05-30 14:29:01 Husarz władca (Anax imperator) - młody samiec został pozbawiony czterech końcowych segmentów odwłoka przez nakręconego hormonami lub bardzo głodnego samca Husarza ciemnego (Anax parthenope).
2019-05-30 14:31:36 Husarz władca (Anax imperator) - ten sam młody samiec, co na poprzednim zdjęciu wyjęty z wody zaczął schnąć. Po chwili gdy wysechł odleciał.
Są też ważki z różnego rodzaju nienaturalnymi plamami, ubrudzone jak poniżej prezentowany szablak przepasany (S. pedemontanum). Są atakowane przez pasożyty, które mogą uniemożliwić rozród np. larwy wodopójek.
Larwy wodopójek atakują stadia przedimaginalne owadów, w tym wypadku larwę ważki czteroplamej (Libellula quadrimaculata). Nie pasożytują na nich tylko są foretyczne. Z reguły siedzą pod zawiązkami skrzydeł. W momencie przeobrażenia wędrują z larwy (tu już z wylinki) na teneralne imago i rozpoczynają pasożytowanie. Widać to dokładnie na dwóch zdjęciach z teneralną ważką czteroplamą (Libellula quadrimaculata).
NOWE
2022-06-11 08:19:06 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - u tej teneralnej samicy, w trakcie przeobrażenia są widoczne już na odwłoku pierwsze wodopójki.
NOWE
2022-06-11 08:34:08 Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - ta sama, co na poprzednim zdjęciu teneralna samica zaatakowana przez wodopójki.
2012-08-20 08:24:23 Nimfa stawowa (Enallagma cyathigerum) - samiec. Trudno określić dodatkowe, czarne plamki na tułowiu oraz segmencie 1, 2 i 3. Czy są naturalne, czy pochodzą z bliżej nieznanego zdarzenia losowego tego nie mogę określić.
2013-08-11 10:05:22 Pałątka pospolita (Lestes sponsa) - samiec. Trudno jednoznacznie określić, co było przyczyną powstania czarnych plam na tułowiu oraz 1 i 2 segmencie odwłoka. Co ciekawe na lewym boku nie było tych plam.
2018-07-23 11:03:39 Szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum) - samiec prawdopodobnie ubrudzony kredą.
2015-06-13 08:06:52 Oczobarwnica większa (Erythromma najas) - samica z dużą ilością pasożytów.
2013-07-27 07:29:23 Oczobarwnica mniejsza (Erythromma viridulum) - samiec z dużą ilością pasożytów.
2018-05-25 11:22:37 Zalotka torfowcowa (Leucorrhinia dubia) - samiec, którego pierwotny narząd rozrodczy zaatakowały bardzo licznie pasożyty, co uniemożliwić mu mogło przełożenie spermy do wtórnego narządu rozrodczego.
2018-05-25 11:28:59 Zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons) - kopulujący tandem. A jednak możliwa była kopulacja z tak dużą ilością wodopójki.
2018-05-27 16:48:03 Zalotka torfowcowa (Leucorrhinia dubia) - samiec. Pierwotny narząd rozrodczy tego samca opanowały pasożyty.