Aktualizacje

Pantala flavescens jest ważką sporadycznie zalatującą do Polski. Tym bardziej cieszy nas fakt, że mieliśmy okazję spotkać i udokumentować drugie pokolenie.

Jezioro Rakutowskie jest obecnie najdalej na północ wysuniętym w całej Palearktyce miejscem, gdzie jest dowód skutecznego rozrodu gatunku. (P. Buczyński)

Miejscem występowania tego gatunku są cieki wodne z mniej lub bardziej wartkim nurtem o czystej wodzie, z roślinnością brzegową. 

  Pośród wszystkich gatunków ważek rytuał godowy jest najbardziej rozbudowany - zaloty. Jeśli inna samica wleci na terytorium samca, to traci on zainteresowanie samicami składającymi jaja i zaczyna zabiegać o nową samicę. Dlatego od czasu do czasu można obserwować dwie lub więcej samic składających jaja na terytorium jednego samca.

Miejscem występowania tego gatunku są zacienione cieki wodne z mniej lub bardziej wartkim nurtem o czystej, dobrze natlenionej wodzie, z roślinnością brzegową, krzewami i drzewami. Roślinność brzegowa odgrywa rolę ochrony przed wiatrem.

Występuje nad płytkimi wodami stojącymi, bogatymi w roślinność takimi, jak małe śródpolne stawy, żwirownie. Podobnie jak L. barbarus nie waha się składać jaj na roślinach rosnących na okresowo wysychających zbiornikach. 

Występuje na wszelkiego typu płytkimi wodami stojącymi, bogatymi w roślinność takimi, jak małe, śródpolne stawy, żwirownie. Licznie występuje na torfowiskach. Nie waha się składać jaj w rośliny rosnące na bardzo małych, okresowo wysychających zbiornikach. Licznie występuje na jeziorze Rakutowskim w strefie przybrzeżnych łąk turzycowych. 

Występuje nad wodami stojącymi. Preferuje małe, płytkie zbiorniki wodne, strefę przybrzeżną większych jezior, żwirowni i torfianek porośniętą roślinnością szuwarową. Występuje także nad zbiornikami dystroficznymi.  

Występuje nad wszelkiego typu wodami stojącymi i wolno płynącymi. Preferuje małe, płytkie zbiorniki wodne, strefę przybrzeżną większych jezior, żwirowni i torfianek. Licznie występują nad zbiornikami dystroficznymi oraz nad małą rzeczką Rudą. Warunkiem sprzyjającym występowaniu pałątki zielonej jest występowanie drzew i krzewów, których gałęzie zwisają nad lustrem wody. 

Występuje nad małymi, płytkimi zbiornikami wodnymi. Jest obecna nad płytkimi, rozległymi brzegami większych jezior i żwirowni, a także na torfowiskach. Występuje nad rzeczką Rudą tworzącą szerokie rozlewisko przed progiem. 

Straszka pospolita i jej "kuzynka" straszka syberyjska są ważkami zimującymi w postaci imago. Rozród następuje z nastaniem słonecznych, ciepłych dni i ma to miejsce już w połowie kwietnia. Jeżeli zima była długa i mroźna rozród następuje później i może trwać do pierwszej dekady lipca. Przeobrażenia następują z początkiem lata i trwają do jego połowy.

Występuje nad różnymi wodami stojącymi. Lubi miejsca płytkie z czystą wodą. Cały cykl rozwoju tej ważki między innymi obserwowaliśmy nad tak dużym zbiornikiem, jakim jest jezioro Rakutowskie. Są tam znacznie liczniejsze od straszki pospolitej (Sympecma fusca). Nie są to miejsca zbyt gęsto porośnięte roślinnością. W roku 2016 czy 2018 rozród rozpoczęły w pierwszej połowie kwietnia, a pod koniec drugiej dekady czerwca pojawiło się nowe pokolenie. 

Zasiedla wody stojące oraz wolno płynące z wyjątkiem wód o odczynie kwaśnym.

Samice są ciekawie i pięknie ubarwione, nic dziwnego, że ustalono aż pięć form ich występowania. 

Takie sytuacje jak na zdjęciu obok nie są sporadyczne nad jeziorem Rakutowskim. 

Zasiedla wody płytkie, czyste i świeże. 

Miejscem jej występowania jest płytkie jezioro Rakutowskie (pow. 300 ha) w części ze skąpą roślinnością, a także w miejscach z bogatą szatą roślinną. Bytuje nad śródpolnym zbiornikiem z przepływową wodą ze źródła, a także nad małym stawem, który przez 2 lata był całkowicie wyschnięty. Rowek odprowadzający wodę z jeziora Mętne jest również miejscem jej rozwoju. Jest obecna nad płytkim zbiornikiem antropogenicznym - żwirownia Ostrowitko.

Zasiedla różnego typu wody stojące, przede wszystkim jeziora (w tym lobeliowe), zbiorniki dystroficzne, stawy. Gatunek zasiedlający chętnie zbiorniki pochodzenia antropogenicznego takie, jak żwirownie, torfianki, rowy.

Cały cykl rozwoju obserwowaliśmy nad leniwie płynącą, leśną rzeczką Ruda powyżej progu.

Występuje w wodach stojących, a także w wodach wolno płynących - leśna rzeczka Ruda. Występuje nad zbiornikami takimi, jak stawy, żwirownie, torfianki oraz płytkie miejsca w strefie przybrzeżnej większych jezior np. jezioro Rakutowskie. 

Występuje powszechnie na wszelkiego typu zbiornikach z wodą stojącą, a także nad wodami wolno płynącymi.

Występuje nad różnymi wodami stojącymi z bogatą i zróżnicowaną roślinnością, także nad wodami kwaśnymi - torfowiska, zbiorniki dystroficzne. Obserwacje całego cyklu rozwoju łątki halabardówki prowadziliśmy również nad leśną rzeczką Ruda powyżej spiętrzenia.

Występuje dość pospolicie. Preferują wody stojące: stawy, jeziora, torfianki, żwirownie, oraz wody wolno płynące. Obserwowaliśmy cały cykl rozwoju nad rzeczką Ruda.  W miejscach występowania tej ważki dość istotną rolę odgrywa występowanie roślin wystających nad powierzchnię lub leżących na niej.

Preferuje wody stojące, ale występuje także nad  wodami wolno płynącymi z roślinnością rosnącą w wodzie, pływającymi roślinami liściastymi i wychodzącymi nad powierzchnię.

Występuje nad zbiornikami takimi, jak stawy, żwirownie, torfianki oraz płytkie miejsca w strefie przybrzeżnej większych jezior. Występuje nad leśną rzeczką Ruda powyżej spiętrzenia.

Miejscem bytowania są wolno płynące strumienie. Ostatniego lata spotkaliśmy kilkanaście par podczas rozrodu nad lobeliowym jeziorem Moczadło oraz nad dystroficznym zbiornikiem, nad którym występuje również Nehalennia speciosa.

Te najmniejsze nasze ważki były jeszcze 

pod koniec lipca 2018 roku.

Pośród wielu osobników dorosłych zajętych rozrodem, przebywały także juwenilne

iglice małe. 

Zasiedla wszelkiego rodzaju wody wolno płynące takie, jak rzeki i strumienie z drobnymi roślinami wodnymi. Wody stojące są również miejscem występowania tej ważki i są to: jeziora, starorzecza, żwirownie i torfianki.

Tam gdzie występują świtezianki występuje pióronóg zwykły, ale prawie zawsze jest tak, że tam gdzie występuje pióronóg zwykły nie zawsze występują świtezianki - np. wody stojące. 

Zasiedla różnego typu zbiorniki z wodą stojącą jak i wolno płynącą, z wysoką roślinnością szuwarową: trzciny i tatarak. Obecnie jest powszechna nawet nad zbiornikami dystroficznymi.

Zasiedla wody stojące. Na zbiornikach okresowo wysychających zwykle tandemy składają jaja w wyschniętym, odsłoniętym dnie. Natomiast nad zbiornikami, które nie wysychają tandemy składają jaja w naturalnych zagłębieniach terenu poza zbiornikiem i roślinnością szuwarową nawet wówczas gdy brzeg jest o 40 - 50 cm wyżej niż lustro wody. Nad tak dużym zbiornikiem jakim jest jezioro Rakutowskie tandemy składają jaja w miejscach gdzie dno wystaje ponad lustro wody i w większości przypadków miejsca te są dość wilgotne.

To dość duża ważka, o długości ciała 73 mm i rozpiętości skrzydeł dłuższych 96 mm i krótszych 90 mm.

Występuje głównie nad czystymi wodami stojącymi z dobrze rozwiniętą roślinnością lądową i roślinnością nadbrzeżną. Czasami występuje także nad wolno płynącymi strumieniami - rzeczka Ruda. Gatunek występuje również na torfiankach, torfowiskach i dystroficznych zbiornikach. 

Ta duża ważka występuje nad wszelkiego typu wodami stojącymi i wolno płynącymi od bardzo małych do dużych zbiorników. 

Występuje w wodach stojących i wolno płynących wszelkiego rodzaju, w tym w stawach i oczkach ogrodowych. Obserwowaliśmy liczne przeobrażenia tej ważki nad małą "plamą" wody na bagnie wysokim. Ich tereny łowieckie są bardzo rozległe i najczęściej znajdują się w lasach i ogrodach, w znacznej odległości od wód. Samice składają również jaja na znacznej wysokości i 2-3 metrowym oddaleniu od wody.

Jest to dla nas nowy gatunek, spotkany w 2018 r.

Ważka kwaśnych wód z występującymi w nich torfowcami.

To duża ważka, o długości ciała 78 mm i rozpiętości skrzydeł dłuższych 109 mm i krótszych 106 mm. Zasiedla wody stojące i wolno płynące. 

 Najczęściej są to jeziora, zbiorniki antropogeniczne, śródpolne oczka oraz zbiorniki dystroficzne.

Występuje nad dużymi jak i mniejszymi zbiornikami wodnymi i są to jeziora, zbiorniki dystroficzne (jezioro Mętne) i antropogeniczne takie, jak  żwirownie i torfianki. Występuje również nad małymi rzekami np.: Ruda i Struga Rybnicka.

W 2019 r. mieliśmy szczęście jako pierwsi  w Europie obserwować pojawienie się drugiego pokolenia tej ważki na stawach hodowlanych zasiedlonych rybami, które choć małe do 15 cm, to jednak są to karpie, które żerując „przetrząsają” dno. Jest to pierwsze w Polsce (najwcześniejsze w 2019 r.) stwierdzenie przeobrażeń, udokumentowane zebraniem po raz pierwszy wylinek A. ephippiger.

Zasiedla wody stojące takie, jak stawy, jeziora, torfowiska, żwirownie bogate w roślinność np. trzcinę pospolitą i dobrze nasłonecznione. Terytorialne samce bardzo sprawnie latają na niskiej wysokości pomiędzy pędami trzciny w poszukiwaniu samicy, często wzlatując ponad nie. W ich menu nie brakuje biedronek.

Występuje głównie nad wodami płynącymi przez niziny i równiny, od małych po szersze potoki, kanały po różnej szerokości rzeki. Może występować na obszarach przybrzeżnych jezior i żwirowni. Najważniejszym czynnikiem występowania tej ważki w danym miejscu jest stosunkowo drobny, zazwyczaj piaszczysty lub mulisty substrat w miejscach, w których siedlisko mają larwy.

Występuje w dolinach dużych, nizinnych rzek. Spotkane pojedyncze dorosłe osobniki tej ważki poza dolinami rzecznymi to osobniki zaleciałe.

U dojrzałych osobników jedynie oczy pozostają zielone.

Piękna i najszybciej latająca ważka.

Lot szklarnika leśnego jest szybki, ale to jest nic 

w porównaniu z prędkością z jaką lata

smaglec ogonokleszcz szukając samicy.

Zasiedla odcinki rzek płynących przez tereny leśne, o szybkim do umiarkowanego przepływie i czystym żwirowym dnie.

Zasiedla zbiorniki wszelkiego typu i występuje pospolicie.

Zasiedlają wody stojące na przykład jeziora, żwirownie, stawy, a także dystroficzne torfowiska. Wody wolno płynące takie jak rowy i strumienie są również miejscem ich bytowania i rozrodu.

Zasiedla wody stojące, głównie torfowiska, choć widujemy je również nad jeziorami Rybnica, Łąki, Łuba, Święte i Mętne.

Dojrzała przeniela dwuplama to ważka skryta, o pięknym kolorze oczu.

Występuje nad wszelkiego rodzaju wodami stojącymi oraz wolno płynącymi. 

Występuje nad wodami stojącymi. Zasiedla zbiorniki nowe, niezarośnięte roślinnością, takie jak żwirownie, stawy. 

Ważki te są często widziane z dala od wody, gdyż często migrują. 

Zasiedla wody wolno płynące, różnego rodzaju strumienie, kanały oraz wody stojące np. jeziora. Liczna populacja tej ważki występuje nad rzeczką Rudą, a także nad jeziorem Łąki.

To średniej wielkości ważka, o długości ciała 46 mm i rozpiętości skrzydeł dłuższych 78 mm i krótszych 72 mm. Występuje pospolicie. Preferuje wody stojące: stawy, jeziora, torfianki, żwirownie. Występuje także nad wolno płynącymi strumieniami. Obserwowaliśmy cały cykl rozwoju nad rzeczką Rudą gdzie jest bardzo liczna. 

Zasiedla wody stojące z małą ilością roślin i niezbyt głębokie, szybko się nagrzewające i nasłonecznione. Przebywa nad jeziorami w miejscach z  płytką strefą brzegową, choć można tą ważkę spotkać na środku dużego ale bardzo płytkiego jeziora  Rakutowskiego. Ponadto występuje nad zbiornikami antropogenicznymi: piaskownie, żwirownie, stawy. Gatunek tej ważki nie zasiedla zbiorników wodnych zanieczyszczonych - choćby w minimalnym stopniu - związkami chemicznymi stosowanymi przy produkcji roślin uprawnych.

Z naszych obserwacji wynika, że ważka ta preferuje głównie małe strumienie, kanały i rowy z szybko nagrzewającą się czystą, dobrze natlenioną, wolno płynącą wodą. Wybiera miejsca ciepłe, osłonięte od wiatru z dużym, całodziennym nasłonecznieniem. W miejscach tych brzegi cieków nie są zarośnięte krzewami i drzewami, a porasta je roślinność łąkowa. Stałym miejscem jej występowania i rozrodu jest rzeczka Ruda, oraz Zaborski Park Krajobrazowy gdzie przebywa w tych samych miejscach, co szablak przepasany (Sympetrum pedemontanum).

Gatunek ten preferuje głównie małe strumienie, kanały i rowy o czystym piaszczystym dnie pozbawionym roślinności, z płytką, szybko nagrzewającą się czystą, dobrze natlenioną, wolno płynącą wodą. Powyższe warunki w 2015 r. spełniał mały odcinek rzeczki Rudej. W następnym roku już ich tam nie było, gdyż dno w tym miejscu było za sprawą bobrów pokryte grubą warstwą osadu. W 2016 obserwowaliśmy rozród nad płytkim wąskim przepływem pomiędzy dwoma dużymi zbiornikami na żwirowni w Dębie. Kilka osobników spotkaliśmy nad jeziorem Rakutowskim.

Występuje nad wodami stojącymi o odczynie kwaśnym, gdzie występują torfowce.

Zasiedla wody stojące: zbiorniki dystroficzne, torfowiska, śródleśne bagna.

W 2018 roku spotkaliśmy 6 samców i 3 samice nad nietypowym dla niej zbiornikiem w trakcie rozrodu. Był to jeden ze starszych zbiorników na żwirowni Ostrowitko. Porośnięty w 75% trzciną, o głębokości 40-60 cm z warstwą osadu na dnie.  Trudność w obserwacji pojawienia się przeobrażeń może sprawić fakt, że larwy "zimują" 2, a wg  innych źródeł 3 lata. W tym czasie może dojść do wyschnięcia zbiornika i wyginięcia larw.

Choć nazwa wskazuje, że jest "większa", to jej długość wynosi 43 mm i rozpiętość skrzydeł dłuższych 72 mm i krótszych 70 mm. Jest również  przystosowana do różnorodnych zbiorników wodnych, ale nie występuje nad jeziorami lobeliowymi. W miejscu występowania jest mniej liczna, niż ma to miejsce w przypadku L. albifrons.

Zasiedla zbiorniki dystroficzne i potorfowe, jeziora lobeliowe, jeziora położone w pobliżu lasu, a także starsze zbiorniki pożwirowniane. Choć jest niewielka, o długości 40 mm i rozpiętości skrzydeł dłuższych 63 mm i krótszych 60 mm, to jest najbardziej przystosowaną do różnorodnych zbiorników wodnych zalotką.

Występuje w wodach stojących, bogatych w roślinność podwodną, zwykle w połączeniu z pływającą roślinnością liściastą.  Strefa brzegowa najlepiej gdy jest porośnięta trzcinami, turzycami, sitowiem, skrzypami lub podobnymi oraz w pobliżu rosną krzewy  i/lub drzewa.

To jedna z mniejszych ważek należąca do ważek różnoskrzydłych. Długość ważki to 35 mm, a rozpiętość skrzydeł dłuższych to 56 mm i 54 mm krótszych.

To najmniejsza nasza ważka należąca do ważek różnoskrzydłych. Długość ważki w obserwowanej licznej populacji to 34 mm, a rozpiętość skrzydeł dłuższych to 55 mm i 52-53 mm krótszych.

Jest gatunkiem pospolitym. Zasiedla wody stojące i wolno płynące. Może się rozmnażać nawet w zbiornikach okresowych. Z własnych obserwacji wynika, że w 2016 r. złożyły jaja nad małym, całkowicie wyschniętym od 2 lat zbiornikiem. Opady atmosferyczne w okresie zimowo-wiosennym 2017 r. wypełniły wodą zbiornik, a w czerwcu nastąpiły przeobrażenia tej ważki.

Można go spotkać również nad zbiornikami dystroficznymi.

To niewielka ważka należąca do ważek różnoskrzydłych. Długość ważki w obserwowanej licznej populacji to 37 mm, a rozpiętość skrzydeł dłuższych to 60 mm i 55 mm krótszych. Obserwowana populacja zasiedla dwa stawy hodowlane i nie są to zarośnięte zbiorniki. W strefie brzegowej są niewielkie pasy o maksymalnej szerokości 1 metra porośnięte pałką i to w dość dużych odstępach - naprzemiennie z wolną przestrzenią.   

Jest to gatunek ciepłolubny przylatujący z południa Europy. Preferuje i zasiedla płytkie zbiorniki o piaszczystym dnie, z niezbyt zarośniętą stojącą wodę, która szybko się nagrzewa. Są to głównie żwirownie. Występują licznie na płytkim, dużym jeziorem Rakutowskim. Najwcześniej drugie pokolenie obserwowaliśmy już w połowie lipca, a najpóźniej młodego osobnika spotkaliśmy w drugiej połowie października. Ważki te już w dniu przeobrażenia, a najpóźniej 2-3 dnia odlatują z miejsca wylęgu.

Występuje nad czystymi wodami stojącymi o czystym, piaszczystym dnie z niewielką ilością roślin. Występuje także nad wolno płynącymi strumieniami. Obserwowaliśmy cały cykl rozwoju nad rzeczką Rudą. Występuje także nad lobeliowym jeziorem Moczadło, gdzie można również spotkać formę nigrescens tej ważki.

Jest gatunkiem pospolitym i występuje nad wszelkimi wodami stojącymi od małych po duże zbiorniki. Występuje także nad zbiornikami dystroficznymi oraz nad wodami wolno płynącymi. Obserwowaliśmy je nad małą rzeką Rudą.

Ważki te można obserwować nad płytkimi, szybko nagrzewającymi  zbiornikami wodnymi, takimi jak żwirownie, glinianki i stawy. 

Od 17 czerwca 2019 r. obserwowaliśmy na jeziorze Rakutowskim pierwsze juwenilne osobniki. Ostatni rozród fotografowaliśmy 14 października, a niewielka ilość tych ważek przetrwała do 21 października 2019 r. 

Gatunek żyje głównie w wodach stojących, w których zachodzi również rozwój larwalny. Poza zbiornikami dystroficznymi obecnie można je spotkać nad każdym zbiornikiem - od małych zarośniętych sadzawek, poprzez zbiorniki pożwirowniane ze znikomą ilością roślinności, torfianki, jeziora. Najdalej na północ Polski obserwowaliśmy rozród tej ważki na jeziorze lobeliowym Moczadło, a także na stawach hodowlanych w pobliżu miejscowości Koszelewy. W roku 2014 i 2018 obserwowaliśmy pojawienie się drugiego pokolenia.